คำแนะนำหลังถอนฟัน

หลังจากถอนฟันแล้วควรทำอย่างไร เรามาดูคำแนะนำหลังถอนฟันกัน

หลายคนคงจะเคยถอนฟันมาแล้ว ไม่ว่าจะเป็นการถอนฟันจากฟันผุ การถอนฟันน้ำนม หรือแม้กระทั่งการถอนฟันเพื่อการจัดฟัน แต่ก็คงจำไม่ได้หรอกว่าคุณหมอหรือว่าพี่เจ้าหน้าที่เขาแนะนำอะไรบ้าง หลังจากถอนฟันเสร็จ วันนี้แอดมินจะมาอธิบายให้เข้าใจว่า ทำไมต้องทำแบบโน้น ทำไมห้ามทำแบบนี้ มันเพราะอะไร

• กัดผ้าก็อตแน่นประมาณ 1-2 ชั่วโมง

ทำไมต้องกัดผ้าก็อตแน่น ก็เพราะว่า การห้ามเลือดที่ดีที่สุดคือการกดแผลไว้นั่นเอง แต่การถอนฟันทำให้เกิดแผลในช่องปากของเรา ซึ่งเราไม่สามารถเอานิ้วเข้าไปกดได้ คุณหมอก็จะพันผ้าก็อตเป็นก้อนแข็งๆ แล้วก็ให้เรากัดไว้แทนการกด ยิ่งกัดแน่น ก็เหมือนยิ่นกดแน่น เลือดก็จะหยุดเร็วขึ้นนั่นเอง

• ไม่บ้วนเลือดหรือน้ำลายทิ้ง

ทำไมถึงห้ามบ้วนปาก บ้วนเลือด บ้วนน้ำลายทิ้ง ทั้งๆที่เหม็นคาวจะตายไป ที่ห้ามบ้วนก็เพราะว่า เราต้องการให้เลือดแข็งอยู่บริเวณแผนที่ถอนฟัน ถ้าเราออกแรงบ้วนบ่อยๆ เลือดก็จะไม่แข็งซักที ก็จะทำให้เลือดไหลออกมาเรื่อยๆ และเพิ่มโอกาสการติดเชื้อมากขึ้นนั่นเอง

• ไม่ดูดปากหรือใช้ลิ้นดุนแผล

อันนี้ก็เป็นเหตุผลเดียวกันกับการบ้วนเลือด ก็คือหลังจากถอนฟัน เราก็อยากให้เลือดแข็งอยู่ในแผล ถ้าดูดปาก หรือเอาลิ้น เอาอะไรไปเขี่ย ก้อนเลือดที่แข็งอยู่บริเวณแผลมันก็จะหลุดออกมาได้ ทำให้แผลอาจจะเกิดการอักเสบติดเชื้อขึ้นมาได้

• ไม่ใช้นิ้วมือหรือไม่จิ้มฟันแคะแผล

เช่นเดียวกัน เมื่อถอนฟันเราต้องการให้เลือแข็งตัวอยู่บริเวณแผลเพื่อช่วยในเรื่องการหายของแผล การที่เอาอะไรไปแคะ ไปแกะ ไปงัด ก็อาจทำให้ก้อนเลือดนั้นหลุดออกมาได้ ทำให้แผลเกิดการอักเสบไปอีก แล้วอีกประเด็นก็คือ ของที่เราเอาไปแงะไปแกะ ไม่ว่าจะเป็นนิ้วมือเราเอง หรือไม้จิ้มฟัน เราจะแน่ใจได้อย่างไรว่าสะอาดแล้ว ก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อให้สูงขึ้นไปอีก

• รับประทานอาหารอ่อนประมาณ 2-3 วันแรก

ในช่วงแรก แผลถอนฟันจะเกิดการอักเสบค่อนข้างมาก ซึ่งเป็นปกติทั่วไปของร่างกายอยู่แล้ว ที่เมื่อเกิดอัตรายอะไร หรือเกิดแผล จะเกิดการอักเสบในช่วง 2 – 3 วันแรก การทานอาหารแข็งเกินไป อาจทำให้อาการไปกระแทกบริเวณแผล ทำให้การอักเสบนั้นรุนแรงขึ้น แล้วจะเกิดอาการปวดรุนแรงได้

• หากมีอาการปวด ให้ทานยาตามที่ทันตแพทย์แนะนำ

โดยปกติการถอนฟัน แบบปกติ ที่ไม่มีการผ่าตัดกระดูก ผ่าตัดเหงือก หรือการแงะ แคะ ต่างๆ จะไม่มีอาการปวดหลังยาชาหมดฤทธิ์ แต่จะมีอาการตึงๆได้บ้าง เป็นเรื่องปกติ แต่อย่างไรก็ตาม ถ้ามีการอาการปวด ควรทานยาตาทที่ทันตแพทย์แนะนำ

• แปรงฟันได้ตามปกติ แต่เลี่ยงบริเวณที่เป็นแผล

แผลถอนฟันจะเป็นแผลบริเวณเหงือกอยู่แล้ว ซึ่งโดยทั่วไป แผลถอนฟันจะอยู่สูงไม่เท่ากับตัวฟัน ดังนั้นจึงแปรงฟันได้อย่างปกติเลย แต่ในส่วนช่องว่างบริเวณแผลให้เว้นเอาไว้ อย่าไปยุ่งกับช่องว่างนั้น ถ้าหากรู้สึกว่าแปรงไม่สะอาดบริเวณด้านข้างที่ติดกับช่องว่าง ควรใช้ไหมขัดฟันแทนแปรงสีฟันในการทำความสะอาดบริเวณนั้น

• หากถอนฟันไปแล้ว 2-3 วันยังมีอาการปวด ควรกลับไปพบทันตแพทย์

การถอนฟันปกติ โดยไม่มีการกรอกระดูกหรือการผ่าตัดอื่นๆร่วมด้วย จะไม่มีอาการปวดมากเท่าไร แต่ก็อาจจะปวดได้ถ้าหากการถอนฟันนั้นยาก แล้วกระบวนการถอนฟันนั้นนานกว่าปกติ แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าหากนานจนกระทั่ง 2 หรือ 3 วันก็ควรกลับไปพบทันตกแพทย์อีกที เนื่องจากแผลอาจเกิดการอักเสบได้

• งดออกกำลังกายในช่วงแรก

การออกกำลังกาย แม่แต่การเวทเทรนนิ่งก็ส่งผลให้การบีบของหัวใจแรงขึ้น นั่นหมายความว่าความดันก็จะสูงขึ้น เมื่อความดันสูงขึ้นก็จะเพิ่มความเสี่ยงที่เลือดจะไหลไม่หยุด ซึ่งอาจจะจริงที่ว่า ในช่วงที่กับผ้าก็อตนั้นเลือดก็แข็งตัวปิดแผลไว้แล้ว แต่การที่ความดันสูงนั้น สามารถดันก้อนเลือดนั้นให้หลุดออกได้อีกครั้ง ทำให้แผลนั้นมีโอกาสติดเชื้อมากขึ้น การหายของแผลก็จะช้าลงไปด้วย

• งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอลล์

การสูบบุหรี่นั้นทุกคนคงทราบกันอยู่แล้วว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดี แต่การสูบบุหรี่ขณะมีแผลในช่องปากจะทำให้แผลอักเสบติดเชื้อได้ง่ายขึ้น เนื่องจากความร้อนและฝุ่นควันจากบุหรี่ล้วนเป็นสิ่งที่ขัดขวางการหายของแผล
ในส่วนของแอลกอฮอลล์ แอลกอฮอลล์จะมีฤทธิ์กัดแผลที่เปิดอยู่ เหมือนกันกับแผลบริเวณภายนอกร่างกาย ที่โดนแอลกอฮอลล์แล้วจะแสบๆเหมือนกัน ก็จะทำให้แผลนั้นหายยากขึ้น หรืออาจจะไม่หายเลยก็เป็นได้

• งดใช้หลอดดูด

เนื่องจากว่าแรงดูด จะไปทำให้ก้อนเลือดที่แข็งตัวบริเวณแผลถอนฟันนั้นหลุดออกมา ทำให้แผลหายยากขึ้นอย่างที่กล่าวมาแล้วข้างต้น

• งดใช้น้ำยาบ้วนปาก

เนื่องจากน้ำยาบ้วนปากส่วนมากมีส่วนผสมของแอลกอฮอลล์ ก็จะกัดแผลอย่างที่อธิบายไปแล้วข้างต้น และแรงจากการบ้วนปากก็จะทำให้ก้อนเลือดนั้นหลุดออก แผลก็จะเสี่ยงติดเชื้อแล้วก็หายยากขึ้นเช่นกัน

 

เหล่านี้เป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึง แล้วก็ควรระวัง เพื่อที่จะให้แผลถอนฟันนั้นหายได้ดี และไม่มีการติดเชื้อซ้ำซ้อนหลังจากถอนฟันไป 😁

ขอขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก ทพ.พงศกร อภิญสถานนท์